بیماری ایک یا سفیدک آبزیان
بیماری ایک یکی از بیماری های رایج آکواریوم آب شیرین است که نمیتوان گفت مخصوص یک گونه خواص آبزیان است . از سچیلاید ها گرفته تا زنده زا ها و … همگی میتوانند در مواردی به بیماری ایک مبتلا شوند .
خوشبختانه ایک یا سفیدک یکی از بیماری های معمول آکواریوم است که درمان آن نیز بسیار ساده و در زمانی کوتاه امکان پذیر است .
ایک نام کوتاه شده عبارت ” Ichthyophthirius multifiliis ” که نام اصلی این بیماری است می باشد . انگ پروتوزایی مسئول این بیماری است که در حقیقت بیماری را جزو دسته بیماری های سطحی یا خارجی بخش بندی می کند . هر نقطه سفید رنگ روی بدن ماهی نشان دهنده یک انگل مضر است که ماهی گاهی تا ده ها عدد از آنها را حمل میکند .
این انگل از خون ماهی تغذیه کرده تا به اندازه کافی قدرتمند شود و پس از آن از بدن ماهی جدا شده و در قسمتی از آکواریوم تشکیل یک توده ژله ای داده و تکثیر می شود و مجدد تعداد بیشتری از آنها به بدن ماهی میزبان می چسبند !
در صورتی که ایک به موقع درمان نشود ، پس از مدتی ماهی ضعیف شده و جان خود را از دست خواهد داد .
علائم بیماری ایک یا سفیدک
واضح ترین علائم ایک نقاط سفید روی بدن و باله های ماهی است . اشتهای ماهی کم شده و تنفس سریع تر می شود و تحرک ماهی کاهش می یابد و گاهی خود را به دکور و اجزا آکواریوم می کشد .
علت بیماری ایک یا سفیدک
علت اصلی بیماری دمای کم آب آکواریوم و نبود ثبات دمایی در آکواریوم است . همچنین افزودن ماهی جدید و یا دست زدن به ماهی ها می تواند از علل دیگر ایجاد این بیماری باشد .
درمان بیماری ایک یا سفیدک
یکی از درمان های اولیه و مناسب برای ایک سرعت بخشیدن به چرخه حیاط انگل است . به این شکل با افزایش دمای آکواریوم انگل از بدن ماهی جدا شده و آماده تکثیر می شود و زمانی که این اتفاق افتاد با سیفون و تعویض مقدار زیادی از آب و همچنین وارد کردن دارو میتوان انگل را به صورت کامل از بین برد .
درمان ایک یا سفیدک با افزایش دما
در ابتدا توجه داشته باشید که این نوع از درمان برای ماهیانی که دمای بالا تر آب را تحمل میکنند مناسب است . استفاده از این روش برای ماهی قرمز ، کوی و موارد مشابه پیشنهاد نمی شود . همچنین این درمان برای موارد اولیه و سطحی است و در صورتی که بیماری گسترده باشد حتما باید از درمان دارویی استفاده کنید .
برای این کار دمای آب آکواریوم را تا 32 درجه سانتیگراد افزایش دهید ، به ازای هر 20 لیتر از آب آکواریوم ، یک قاشق غذا خوری نمک بدون ید به آکواریوم اضافه نمایید . پس از سه روز 50 درصد آب آکواریوم رو سیفون کنید . در صورتی که هنوز علائم انگل روی بدن ماهی موجود بود مجدد دو روز دما آب را در همین شرایط نگه دارید و در انتهای روز دوم مجدد 50 درصد آب را سیفون کنید .
درمان ایک یا سفیدک با دارو ها
اگر بیماری ماهی شما به شکلی گسترده است باید درمان دارویی را شروع کنید . بسیاری از منابع از نام داروهایی را ذکر کرده اند که یا به دلیل سمی بودن غیر مجاز می باشد و یا از نظر کاربردی انگل ها به آن مقاوت نشان داده و به مرور زمان در چرخه مصرف خارج شده اند . ما در این جا به دارو ها و ضد عفونی کننده های معتبر و بی ضرر اشاره میکنیم که طبق تجربه ما نتیجه مناسبی را در بر داشته است .
استفاده از دارو هایی مثل مالاشیت گرین ، فرمالین به دلیل سمی بودن و تغییر عوامل شیمیایی آب برای ماهیان آکواریوم پیشنهاد نمی شود !
متیلن بلو :
یکی از ضد عفونی کننده های رایج برای آکواریوم ، متیلن بلو می باشد . این ماهی به صورت کلی بی ضرر است و حتی در دوز کم می تواند در آکواریوم اصلی نیز استفاده شود . ( مصرف دوز بالای متیلن بلو چرخه آکواریوم را بر هم خواهد زد )
برای درمان ایک با متیلن بلو باید مقدار مناسب ( مطابق با دستور روی بروشور محصول ) را در آب حل کرده و به آکواریوم قرنطینه ماهی اضافه نمایید . دارو متیلن بلو از طریق پوست جذب بدن ماهی خواهد شد و تا زمانی که آب رنگ آبی دارد این ضد عفونی کننده در آکواریوم شما فعال خواهد بود .
پرمنگنات پتاسیم :
ضد عفونی کننده قوی و مناسب برای درمان بیماری های آبزیان . استفاده از پرمنگنات پتاسیم در آکواریوم اصلی به دلیل بر هم زدن سیکل آن پیشنهاد نمی شود . بهتر است ماهی را به آکواریوم قرنطینه انتقال داده و به مقدار مناسب از محصول پرمنگنات پتاسیم برای ضد عفونی کردن ماهی استفاده کنید .
همچنین می توانید دوز مصرفی پرمنگنات پتاسیم را افزایش دهید اما ماهی را به صورت حمام 3 دقیقه ای در آن قرار دهید .
نمک طعام :
برای درمان با استفاده از نمک ، مقدار یک قاشق غذا خوری نمک بدون ید را در یک لیتر آب حل کنید . ماهی را به مدت 3 دقیقه در آب نمک حمام کرده و پس از آن ماهی را به آکواریوم اصلی باز گردانید .
ممکن است نیاز باشد حمام نمک به دفعات در روز های مختلف انجام شود تا انگل به کلی ریشه کن شود .
سولفات مس :
یکی از دارو های بی ضرر ( در صورت استفاده با دوز مناسب ) برای از بین بردن ایک استفاده از سولفات مس می باشد . توجه فرمایید که دوز مصرفی سولفات مس باید بسیار پایین باشد . ( یک میلی گرم در 2000 لیتر آب ) بنابراین توجه داشته باشید که استفاده بیشتر از حد این دارو باعث مرگ ماهی خواهد شد .
سولفات مس را باید در مقدار آب مناسب حل کرده و ماهی را به مدت 2 دقیقه در آن حمام دهید و سپس ماهی را مجدد به آکواریوم اصلی منتقل کنید .
دارو های شرکتی مخصوص درمان ایک یا سفیدک
دارو های شرکتی زیادی برای درمان ایک موجود است ، البته توجه داشته باشید که برند های معتبر این دارو ها قیمت های بالایی هم دارند و شاید برای آکواریوم های کوچک خرید این دارو ها به صرفه نباشد . اما برای آکواریوم های حرفه ای یا ماهیانی همچون دیسکس پیشنهاد می شود حتما از دارو های معتبر شرکتی برای درمان استفاده کنند .
شرکت هایی مثل Tetra ، API ، Seachem و … دارو های تخصصی و مناسبی برای درمان ایک ارائه داده اند .
