ماهی گوپی

ماهی گوپی ( که بعضی به اشتباه گُپی یا کُپی میخوانند ! ) یکی از ماهی های گرمسیری است که به طور گسترده در جهان توزیع شده است . این ماهی یکی از محبوب ترین گونه های ماهیان آب شیرین است که نگهداری ساده آن باعث شده در آکواریوم های ساده نیز نگهداری شود . محل زندگی اصلی ماهی گوپی شمال شرق آمریکای جنوبی ( ونزویلا، ترینیداد، شمال برزیل و گینه )است ؛ اما در زیستگاه های دیگری نیز یافت می شود . گپی ها ماهی های بسیار سازگاری هستند و در بسیاری از شرایط مختلف محیطی و زیست محیطی رشد می کنند .

گوپی نر جسته ی کوچکتری نسبت به گوپی ماده دارد ، اما دارای دمی بزرگ و زیبا می باشد در حالی که ماهی ماده دمی با رنگ های ساده تر را داراست . گوپی به صورت وحشی از لاور حشرات آبی و جلبک های دریایی تغذیه می کند ( . از این ماهی برای کنترل تخم و نوزاد حشرات استفاده می‌شود ) . طول بدن ماهی، در ماده‌ها به ۶ و در نرها به ۳سانتی متر می‌رسد . اسپرم حاصل از یک بار انتقال می‌تواند تا ۶ بار تخم‌ها را بارور نماید.

کشف ماهی گوپی

این ماهی در سال ۱۸۶۶ توسط رابرت جان گاپی(Robert John Guppy) کشف شد. البته چند سال قبل از این هم این ماهی برای آلمانی ها شناخته  شده بود . در تصویر زیر نیز محل های زندگی ماهی گوپی وحشی مشخص شده است .

تشخصی جنسیت گوپی

ماهی گوپی ماده

باله زیر شکم ماهی ماده پهن ، برزگ و گرد است (شکل بادبزن).

بدن ماهی ماده ساده و بی نقش و نگار است و جسته بزرگی دارد .

زیر شکم ماهی ماده خال سیاه رنگی وجود دارد که وضعیت بچه ها را نشان می دهد .

ماهی گوپی نر

باله زیر شکم ماهی نر به صورت کشیده و باریک است .

اندام ماهی نر لاغر تر ، کشیدهتر و باریک تر است و دم ماهی بزرگ تر است .

دارای رنگ های گونان و نقش نگار بیشتری است .

چرخه زندگی ماهی گوپی

در حیاط وحش هر سال دو یا سه نسل گوپی متولد میشوند و پس از به دنیا آمدن بدون نیاز به مراقبت والدین به زندگی خود ادامه میدهند . اندازه گوپی ماده رابطه مستقیم با تعداد بچه های او دارد . آنها اولین تولید مثل خود را در 10 تا 20 هفتگی انجام میدهند و این کار تا 20 تا 34 ماهگی ادامه می یابد . ماهی گوپی نر نیز در 7 هفتگی یا کمتر بالغ می شود . طول عمر ماهی گوپی در طبیعیت متفاوت است اما به طور معمول آنها حدود 2 سال زندگی می کنند .

اندازه بدن گوپی رابطه مستقیمی با بلوغ آنها دارد . در مناطقی که تغذیه آنها بیشتر باید و سریع تر به شکار بپردازند رشد و تکثیر آنها نیز بیشتر خواهد بود . همچنین تکثیر و تعداد بچه ها نیز به سن و تغذیه ماهی ماده وابسته است .

در مناطقی که ماهی کوپی به عنوان شکار برای ماهیان یا حیوانات دیگر قرار میگیرد ماهی با استرس زود تر به سن پیری میرسد و در 6 ماهگی دچار کاهش تکثیر و تغذیه خواهد شد . اما در مناطق دیگر ماهی تا 16 ماهگی با توان و قدرت مناسب به تغذیه و تکثیر مشغول است .

جمعیت ماهی گوپی

علاوه بر الگوی پیری ، در دسترس بودن منابع در تنظیم جمعیت ماهی گوپی تاثیر گذار است . آنها در هنگام کمبود منابع غذایی تکثیر خود را محدود میکنند . همچنین آنها در طول فصل های مرطوب سال تکثیر بیشتری می یابند . تراکم جمعیت این ماهی در محیط های کوچک اهمیت دارد ، زیرا رقابت بین این گونه با گونه های دیگر زیاد بوده و در بیشتر موارد با خورده شدن بچه گوپی ها جمعیت آنها کاهش می یابد .

عوامل مؤثر در رسیدگی جنسی

دما

دما تاثیر به سزایی در رسیدگی جنسی ماهیان مولد دارد. به طوری که دمای مناسب باعث می‌گردد که بلوغ بیولوژیک و فیزیولوژیک در ماهیان زودتر انجام گیرد. تجارب نشان داده‌اند که دمای ۲۶ درجه به مدت حدود ۵ ماه می‌تواند در رسیدن ماهی ها به بلوغ عملی و فیزیولوژیک مؤثر باشد و کاهش  دما می‌تواند زمان رسیدن به بلوغ را در ماهیان افزایش دهد.

نور

نور نیز می‌تواند به عنوان یک فاکتور در رسیدگی گنادهای ماهی ماده و بیضه‌های ماهی نر مؤثر باشد ولی نقش فاکتور نور هنوز در ماهیان تزئینی دقیقاً مشخص نگردیده‌است. تجارب نشان می‌دهد که قرار دادن ماهیان در زیر نور مهتابی به مدت ۱۲ ساعت در روز می‌تواند در تسریع روند بلوغ مؤثر باشد.

حضور جنس مخالف

حضور جنس مخالف نیز در آکواریم می‌تواند در تسریع روند رسیدن به بلوغ ماهی ها مؤثر باشد.

تغذیه

تغذیه با مواد پروتئینی و ویتامین ها می‌تواند در روند رسیدن به بلوغ مؤثر باشد به طوری که گفته می‌شود بهتر است ماهی ها از ۲ ماهگی به بالا از غذای با حداقل پروتئین ۴۰٪ بهره مند گردند. بهتر است از ۲۲ ماهگی به بالا غذای زنده نظیر : آرتمیای بالغ، کرم توبیفکس و کرم خونی استفاده شود. بهتر است از ماه سوم از قطره ویتامین که به صورت محلول می‌باشد نیز استفاده گردد. به کارگیری غذاها با مواد رنگدانه دار نظیر کاروتنوئیدها نیز می‌توانددر تغییر رنگ مولدین مؤثر باشد. برای این منظور هم می‌توانید از غذاهای زنده استفاده کنید و هم از مواد حاوی کاروتنوئید. پیشنهاد می‌شود از غذاهای ترکیبی ساخته شده با هویج استفاده کنید، بدین صورت که یک غذای ترکیبی شامل مواد پروتئینی نظیر جگر را پس از چرخ کردن، با افزودن هویج آن را مجدداً چرخ نمائید به طوری که کاملاً نرم  شده باشد سپس آن را به مصرف برسانید. از آنجا که این غذا باعث آلودگی می‌گردد بایستی در بکارگیری از آن دقت لازم را به عمل آورد.

جفتگیری ماهی گوپی

گوپی ها از سیستم جفت گیری چند شوهری استفاده می کنند ، به این معنی که چون آنها پس از تولد بچه ماهی ها از آنها مراقبت خواصی نمیکنند پس ماهی های نر از هر فرصتی برای جفت گیری با ماهیان ماده استفاده می کنند . از طرفی این روش به ضرر ماهیان ماده تمام میشود . زیرا باعث گسترش بیماری و کاهش تغذیه آنها خواهد شد .

اجتناب ماهیان نر ضعیف از باروری

طبق تحقیقات انجام شده ، اگر دو یا چند ماهی نر هم شکل و یا برادر در کنار هم باشند ، ماهی نری اقدام به جفت گیری میکند که دارای رنگ و جسته بزرگتری است و ماهیان دیگر کمتر جفت گیری خواهند کرد . این به این دلیل است که آنها میخواهند بچه های جدید نیز از بهترین گونه و بهترین رنگ باشند .

انتخاب جفت گیری ماهی ماده

ماهی گوپی ماده به ماهیان نر با رنگ های روشن مخصوصا با لکه های نارنجی بیشتر جذب می شوند ، زیرا رنگ نارجی در این ماهی نشانه ای از وضعیت جسمانی بهتر است . نمایش عاشقانه ماهیان نر نیز که برای تحریک ماهی ماده صورت میپذیرد نیز در این انتخاب مهم است . نوعی رفتار رقص عاشقانه برای ماهی نر وجود دارد که ماهی ارتعاشاتی به شکل حرف S را با سرعت بالا با بدن خود به نمایش میگذارد .

تغذیه ماهی گوپی

گوپی وحشی از بقایای جلبک ، بی مهرگان و ذرات معدنی ، لارو حشرات آبزی و منابع دیگر تغذیه می کند. بقایای جلبک ها رژیم اصلی تغذیه این ماهی است ؛ اما بسته به شرایط و فراوانی منابع دیگر میتواند تغییر پیدا کند . آنها معمولا به صورت دسته ای برای تغذیه و یافتن غذا راهی می شوند و معمولا محیط هایی را برای تغذیه انتخاب می کنند که شکارچیان آنها حضور نداشته باشند . و به همین دلیل آنها آب هایی با ارتفاع کم را ترجیح میدهند .

تولید مثل ماهی کوپی

دوران بارداری ماهی گوپی معمولا 21 تا 30 روز می باشد و تولید مثل در تمام طول سال ادامه می یابد و ماهی ماده پس از آماده مجدد دوباره به سرعت زایمان میکند .

ماهی نر در زیر شکم خود یک باله تیز دارد که در آن مجرایی برای انتقال اسپرم ها موجود است . با برخورد باله زیر شکم ماهی نر به سوراخی زیر شکم ماهی ماده عمل لقاح صورت می گیرد .

پس از لقاح ماهی گوپی ماده اسپرم ها را در تخمدان ها حفظ می کند و می تواند تا 8 ماه بدون نیاز به لقاح مجدد به تولید نوزاد بپردازد .

گاهی اوقات ماهی گوپی نر با مولی ماده نیز جفت گیری می کند که نوزاد آنها نوعی هیبرید به حساب میآید و ظاهر و رفتار متفاوتی خواهد داشت .

تصویر زیر نمونه گوپی های وحشی میباشند :

ماهی گوپی در آکواریوم

اندازه آکواریوم برای ماهی گوپی

حداقل اندازه آکواریوم برای 3 عدد ماهی گوپی ( یک نر و دو ماده ) 20 لیتر است . و به همین شکل افزایش پیدا می کند .

شرایط آب آکواریوم برای ماهی گوپی

ماهی گوپی آب سخت را با درجه حرارت بین 25.5 تا 27.8 سانتیگراد و سطح نمک معادل یک قاشق غذا خوری در 19 لیتر را ترجیح میدهد . آنها می توانند تا سطح شوری 150% را نیز که نرمال آب دریا هست را تحمل کنند ( البته نباید این مقدار باشد ) .

تغذیه ماهی گوپی در آکواریوم

ماهی گوپی را می توان با غذاهای خشک مانند پولکی و گرانول تغذیه نمود . برای افزایش رشد و تقویت ماهیان از آرتمیا و کرم توبیفکس استفاده کنید . توجه کنید که غذا را به اندازه ای بریزید که ماهیان شما در حداکثر 5 دقیقه تمام آن را مصرف کنند .

سازگاری ماهی گوپی در آکواریوم

آنها ماهیانی صلح جو هستند و فقط گاهی با ماهیان هم رده خود مانند پلانی ها یا سواردتیل ها به درگیری های کوچک می پردازد . بهترین شکل نگهداری آنها در آکواریوم ها به صورت تگ گونه است و همچین برای نگهداری آنها آکواریوم هایی با سطح آب کم توصیه می شود . نگهداری ماهی گوپی در کنار لوچ ها و ماهی بارب به دلیل علاقه آنها به خوردن دم ماهی توصیه نمی شود .

تکثیر ماهی گوپی در آکواریوم

ماهی گوپی برای تکثیر به دمای آب 22.2 تا 26.1 علاقه دارد . از طریق پوست شفاف زیر شکم ماهی ماده شما می توانید متوجه زمان زایمان آنها شوید . آنها میتوانند تا 200 بچه را زایمان کنند که معمولا این عدد بین 30 تا 60 است . هنگام به دنیا آمدن بچه ماهی ها آنها کیسه ای زرد رنگ به همراه دارند که غذای مصرفی آنها را برای چند روز ابتدایی فراهم می کند . پس از آن نیز آنها به قدری قدرتمند هستند که خودشان غذای خود را تامین کنند .

ماهیان بالغ اغلب اقدام به خوردن ماهیان تازه به دنیا آمده می کنند ، برای جلوگیری از این مشکل یا از آکواریوم با گیاهان فراوان یا مخزن های تکثیر که در آکواریوم قرار می گیرد استفاده کنید . توجه کنید که نباید ماهی ماده را زود از موعد در زایشگاه قرار دهید . زیرا با سقط جنین آن خواهد شد . تصویر زیر یک نمونه زایشگاه می باشد :

تامین مداوم مواد غذایی برای زندگی بچه ماهی ها امری لازم است . غذاهایی مانند دافنی یا آرتمیا ، میکرو ورم و … برای تغذیه بچه ماهی ها توصیه می شود . همچنین می توان از زرده تخم مرغ برای تغذیه ابتدایی آنها استفاده کرد .